Het gevaar van exotische muggen
Exotische muggen komen België binnen via 2 kanalen: enerzijds via het internationale transport van industriële, gebruikte banden en anderzijds via de import van potplanten (bijvoorbeeld lucky bamboo). Sommige exotische muggen kunnen zich in ons klimaat vestigen (de invasieve exotische muggen), voor een deel ook door de klimaatverandering. Een aantal onder deze exotische soorten kunnen aan de bron liggen van ziekten.
Wie is betrokken?
Sinds de ontdekking van exotische muggen in België zijn er verschillende initiatieven opgericht. De Interministeriële Conferentie Leefmilieu (ICL) creëerde een werkgroep leefmilieu (2011), terwijl de Interministeriële Conferentie Gezondheid (ICG) op haar beurt, en na aanbeveling van de ICL, een werkgroep gezondheid oprichtte (2012). Om de aanpak van exotische muggen efficiënter te maken werden de bevoegdheden dit jaar overgeheveld naar de Gemengde Interministeriële Conferentie Leefmilieu-Gezondheid (GICLG), die een nieuwe werkgroep zal creëren. De nieuwe werkgroep zal het werk van de vorige oppikken, de luikenleefmilieu en gezondheid samenvoegen, en een luikdierengezondheid invoegen. Op die manier zal de nieuwe werkgroep de aanbevelingen rond het probleem van exotische muggen verder operationaliseren.
Welke insecten worden bewaakt?
Op dit moment worden exotische muggen geviseerd die zich in België gevestigd hebben. Er is echter sprake van om de surveillance uit te breiden naar enerzijds andere ziekte-overdragende vectoren zoals teken en cullicoïden, en anderzijds alle invasieve exotische soorten die op Belgisch grondgebied worden geïntroduceerd.
Het nationale kader met aanbevelingen voor het bewaken en bestrijden van exotische muggen
Het nationale kader is opgedeeld in verschillende onderwerpen: de surveillance van het leefmilieu, mensen en dieren, de controle en eliminatie van exotische muggen, de preventieve acties, de grensoverschrijdende gegevensuitwisseling, persoonlijke bescherming, de communicatie volgens het risiconiveau en de bevoegdheden.
ExoSurv
De ‘European Centre for Disease Prevention and Control’ (ECDC) heeft in 2012 richtlijnen gepubliceerd om het toezicht op invasieve en exotische muggensoorten te ondersteunen. Het ECDC heeft België gevraagd om hun richtlijnen te testen. Daarop heeft België het ‘Exotisch Muggensurveillance Project’ (ExoSurv) gefinancierd, voor een duur van zes maanden. Dit project werd door het Instituut voor Tropische Geneeskunde van Antwerpen uitgevoerd. Om de exotische muggen op te sporen werden bepaalde gebieden gecontroleerd waar de insecten ons land binnenkomen. Het gaat hier om importplaatsen zoals bandenbedrijven, serres en plantenbedrijven, havens, luchthavens en parkings langs autosnelwegen. De aanwezigheid van exotische muggen werd op twee plaatsen bevestigd.
Exotische muggen in België
In Natoye werd de exotische muggensoort Ae. j. japonicusherontdekt in een tweedehands bandenbedrijf. De ExoSurv-studie bevestigde nogmaals de aanwezigheid van deze muggensoort in dit bandenbedrijf, in een nabijgelegen bandenbedrijf én de soort bleek zich verspreid te hebben tot 2 kilometer buiten het eerste bandenbedrijf, in zuidwestelijke richting. In 2012 werd gestart met de eliminatie van deze soort. Na de eerste behandeling bleek er een drastische daling te zijn in de populatie maar was deze nog niet volledig uitgeroeid. Daarom heeft het Waalse Gewest de controle en de eliminatie in Natoye voortgezet in 2013 en 2014.
In een bos naast het industrieel gebied ‘Op de Berg’ in Maasmechelen werd de exotische muggensoort Ae. koreicusaangetroffen. De ExoSurv-studie bevestigde de vestiging van deze soort én een verspreiding tot op 4 kilometer in oostelijke richting. Op dit moment vormt de soort nog geen gevaar voor de volksgezondheid en is ze niet invasief.