Een eerste diagnose voor actie
Deze studie werd voorzien in het Derde Nationaal Actieplan Leefmilieu-Gezondheid (NEHAP3) en werd uitgewerkt in samenwerking met Healthcare Without Harm Europe, een ivzw die werk aan een duurzame gezondheidssector en met ARUP (meer info in het samenvattingsdocument). Het betreft de Belgische versie van het Operation Zero-project, een gezamenlijk initiatief van HCWH en Arup, dat tot doel heeft de Europese gezondheidszorgsector op een koolstofneutraal traject te brengen. De studie heeft drie onderdelen:
- Een overzicht van de broeikasgasuitstoot van de sector
- Een roadmap die de evolutie van de uitstoot in de komende jaren bekijkt en (beleids)acties voorstelt die de uitstoot kunnen verminderen
- Een implementatieframework met aanbevelingen betreffende governance, voortgangsmonitoring en mogelijke actiedomeinein
Quid actuele emissies?
- 9901 kiloton CO2-equivalent wordt elk jaar uitgestoten door de gezondheidszorg, ongeveer 5% van de totale uitstoot van ons land
- De ziekenhuizen zijn de grootste bijdragers en vertegenwoordigen ongeveer 55% van de uitstoot van de sector
- De directe uitstoot (scope 1) is goed voor 11% van de sectoruitstoot
- De indirecte uitstoot (scope 2) uit de aankoop van energie is goed voor 3% van de uitstoot
- De indirecte uitstoot te wijten aan externe factoren (scope 3) vertegenwoordigt zo’n 86% van de uitstoot, waarvan 63% komt uit de aankoop van goederen en diensten, met name, farmaceutische producten, medisch materiaal en catering.
Maatregelen om de uitstoot te verminderen
De emissies van de gezondheidssector kunnen als een noodzakelijke kost voor een cruciale dienst worden beschouwd, toch kunnen we de uitstoot verminderen. Zonder maatregelen, blijft de uitstoot stijgen, met name vanwege de vergrijzing en daarmee gelinkte verhoogde vraag naar zorg. België verwijdert zich zo verder van haar internationale belofte om te streven naar een klimaatneutrale gezondheidszorg.
Om dit scenario te vermijden, legt de roadmap een aantal sleutelmaatregelen voor die de overheid kan invoeren, waaronder:
- De inzet op hernieuwbare energie
- ‘zero emissions’ gebouwen
- Duurzaam afvalbeheer
- De verduurzaming van de toeleveringsketen
- Verhoogde efficiëntie van de gezondheidszorg
Andere maatregelen zullen vermoedelijk nog nodig zijn om een (bijna) klimaatneutrale gezondheidszorg uit te bouwen, maar Operation Zero geeft ons vandaag al een kader om aan deze transitie te beginnen.
Hieronder vindt u de integrale rapporten in het Engels:
- Greenhouse gas emissions of the Belgian Healthcare system – Excel with overview of the results
- Belgian roadmap for health care decarbonization – excel with tabular results of the roadmap
- Technical annex – methodology, assumptions and limitations of these reports
- Implementation framework
We hebben ook een samenvattingsdocument in het Nederlands opgesteld, die de belangrijkste resultaten samenvat in enkele pagina’s: